Rzeźba nagrobna na cmentarzu Poblenou w Barcelonie, Katalonia

Unikalne cmentarze w Hiszpanii: sztuka zaświatów

none

W Hiszpanii jest ponad dwadzieścia historycznych i unikalnych cmentarzy, które leżą na Europejskim Szlaku Cmentarzy. Na tej kulturalnej trasie Rady Europy, oprócz grobów wielu znanych osobistości odkryjemy ciekawe, piękne i zaskakujące rzeźby oraz nagrobki. To odmienny szlak o artystycznym charakterze dla odważnych. Oto cmentarze, przez które prowadzi:

  • Widok na miejski cmentarz San Froilán w Lugo, Galicja

    Galicja, symbole celtyckie z widokiem na morze

    W tym regionie północnej Hiszpanii znajdują się dwa wyjątkowe cmentarze. Pierwszym jest San Amaro w A Coruña, zwrócony w stronę Oceanu Atlantyckiego. Został zainaugurowany w 1813 roku i jest podzielony na trzy strefy: religijną, cywilną i brytyjską (nabytą w 1867 roku przez brytyjskiego konsula w Galicji w celu pochowania obywateli brytyjskich zmarłych na galicyjskich ziemiach). Zwiedzając go, odkrywamy wiele celtyckich symboli i cennych przykładów neoklasycyzmu, a także dwa zbiorowe pomniki oraz groby ponad 200 znanych osobistości. Ciekawostka: to tu spoczywa młodsza siostra Pabla Picassa. Drugi cmentarz to San Froilán w Lugo, bardzo blisko szlaku pielgrzymkowego Camino de Santiago. Pośród grobów, grobowców i rzeźb stworzonych w różnych stylach można znaleźć pomnik wzniesiony ku pamięci żołnierzy repatriowanych z wojny kubańskiej w 1898 roku.

  • Widok na miejski cmentarz La Carriona w Avilés, Asturia

    Bogactwo „Indian” w Asturii

    W mieście Avilés znajduje się miejski cmentarz La Carriona, zainaugurowany w 1890 roku. To niemal muzeum pod gołym niebem, w którym jest nawet Centrum Interpretacji organizujące wycieczki z przewodnikiem, aby poznać jego walory artystyczne. A to dlatego, że dobrobyt i fortuna „Indian” (jak zwano emigrantów, którzy powrócili z Ameryki) znajdują odzwierciedlenie w bogactwie ich grobowców i rzeźbionych pomników, pełnych średniowiecznych symboli, alegorii i inspiracji. 

  • Panoramiczny widok na cmentarz Ciriego w Santander, Kantabria

    Kantabria, grób legendarnej Carmen Amaya

    W budowie cmentarza Ciriego w Santander uczestniczyło wielu najlepszych w okolicy architektów i rzeźbiarzy. Ten piękny cmentarz, również zwrócony w stronę morza, został zainaugurowany w 1893 roku i stanowi dobry przykład trendów w sztuce sepulkralnej końca XIX wieku. Różne trasy pozwalają poznać jego najważniejsze rzeźby i dzieła nagrobne oraz pochowane na nim wybitne osobistości, jak na przykład słynna artystka Carmen Amaya, której szczątki spoczywają w grobowcu Agüero, należącym do rodziny jej męża. 

  • Galeria cmentarza Vista Alegre w Bilbao, Vizcaya, Kraj Basków

    Grobowce o bogatej historii w Kraju Basków

    Zabytkowe wejście na cmentarz miejski w Bilbao, położony między Derio i Zamudio, stanowi zapowiedź tego, co znajdziemy wewnątrz: jeden z głównych zespołów sztuki sepulkralnej w Hiszpanii, z niemal 90 modernistycznymi lub neogotyckimi grobowcami i kaplicami oraz spektakularnymi rzeźbami i dziełami architektury. W Donostia-San Sebastián trzeba też odwiedzić inny historyczny cmentarz: cmentarz Polloe. Został otwarty w 1878 roku i jest głównym z trzech cmentarzy w mieście. Typowa dla XIX wieku burżuazyjna koncepcja hierarchii została odzwierciedlona w jego strukturze, tak aby groby najbogatszych i najwybitniejszych rodów znajdowały się w pobliżu wejścia. Oprócz dużych grobowców w stylu klasycznym, wykonanych przez różnych artystów, można również zobaczyć groby wybitnych postaci, takich jak między innymi malarz Ignacio Zuloaga czy polityk Clara Campoamor. 

  • Widok z lotu ptaka na cmentarz Nuestra Señora de la Almudena w Madrycie, Wspólnota Madrytu

    Cmentarz La Almudena w Madrycie

    Utworzony w 1884 roku cmentarz La Almudena w Madrycie jest jednym z największych w Europie, obejmującym 120 hektarów i prawie 5 milionów nagrobków. Posiada kilka stref, w tym cmentarz hebrajski. Liczne grobowce, kaplice i pomniki nagrobne stanowią artystyczne przykłady bardzo różnych stylów: neogotyckiego, neoklasycznego, neoromantycznego itp. Pochowano tu wielu polityków i wybitnych postaci hiszpańskiej kultury i społeczeństwa, takich jak między innymi Lola Flores, Benito Pérez Galdós czy Santiago Ramón y Cajal. Ponadto kilka firm turystycznych organizuje trasy zwiedzania i wycieczki po nim, aby go lepiej poznać. 

  • Zespoły nagrobne na cmentarzu Montjuïc w Barcelonie, Katalonia

    Modernistyczne cmentarze Katalonii

    Katalonia to region o największej liczbie cmentarzy na trasie tego wyjątkowego europejskiego szlaku. Jest ich w sumie dziesięć i dominuje na nich styl modernistyczny. Na wielu z nich organizowane są wycieczki z przewodnikiem, aby poznać ich dziedzictwo kulturowe. Dwa z nich znajdują się w Barcelonie: są to cmentarz Poble Nou i cmentarz Montjuïc. Na pierwszym są liczne mauzolea i rzeźby o ogromnej wartości artystycznej, choć jednym z najczęściej odwiedzanych grobowców jest nisza tzw. „santet del Poblenou”, młodego człowieka zmarłego w 1899 roku, który według popularnej legendy spełnia życzenia. Na drugim znajdziemy także okazałe mauzolea oraz największą w Europie kolekcję karawanów pogrzebowych, a także groby znanych artystów, takich jak Joan Miró czy Isaac Albéniz. Mniej niż godzinę jazdy samochodem od Barcelony można odwiedzić inne unikalne modernistyczne cmentarze, takie jak San Sebastián w Sitges, cmentarze w Arenys de Mar, Vilafranca del Penedés, Igualada, Terrassa i cmentarz Capuchinos w Mataró. W prowincji Girona na uwagę zasługuje również modernistyczny cmentarz wLloret de Mar, a w prowincji Tarragona − cmentarz w Reus, pierwszy świecki cmentarz w Hiszpanii, zainaugurowany w 1870 roku, którego wejścia strzeże posąg boga Kronosa.    

  • Widok na grobowiec rodziny Llovera na cmentarzu General w Walencji, Wspólnota Walencka

    Spacer po „mieście umarłych” we Wspólnocie Walenckiej

    Wśród różnych stylów licznych grobowców i mauzoleów na Cmentarzu Generalnym w Walencji jeden jest szczególnie uderzający: jest to piramida rodziny Llovera, jedyna neoegipska budowla na cmentarzu. Również Patio de los Pórticos lub de las Columnas, dziedziniec utworzony przez 170 kolumn doryckich zbudowanych w 1880 roku. Aby umożliwić poznanie jego historii i dziedzictwa sepulkralnego, powstał projekt Muzeum Ciszy z czterema trasami zwiedzania. Warto również odwiedzić cmentarz San Antonio Abad w Alcoy. Jego podziemne galerie są unikalne w Hiszpanii, a oprócz cmentarza cywilnego posiada on strefę dla wojskowych i osobną dla zakonników. Trasa „Alcoy, śpiące miasto” pozwala odkryć jego artystyczne bogactwo i ciekawostki.

  • Widok szczegółowy rzeźby na cmentarzu San José w Grenadzie, Andaluzja

    Andaluzja: cmentarze z licznymi niespodziankami

    W Andaluzji godnymi uwagi są cztery zaskakujące cmentarze. W Kordobie znajduje się cmentarz Nuestra Señora de la Salud, zbudowany w 1811 roku obok kapliczki o tej samej nazwie, która rok później została włączona do ogrodzenia, stając się piękną neoklasyczną fasadą, którą można dziś podziwiać. Spoczywają na nim słynni torreadorzy, jak na przykład Manolete. Około 65 kilometrów dalej znajduje się cmentarz Monturque, jedyny w Hiszpanii ze strefą archeologiczną na terenie cmentarza, która została wpisana na listę dóbr kultury: chodzi o ukryte pod nim od ponad tysiąca lat rzymskie cysterny, które można dziś zwiedzać. Miejski cmentarz San José w Grenadzie, bardzo blisko wejścia do Pałaców Nasrydów, stanowi część zabytkowego zespołu Alhambry. Posiada wyjątkowe przykłady architektury i romantyczne rzeźby nagrobne, a na Patio de San Cristóbal zachowały się archeologiczne pozostałości arabskiego pałacu Alixares z wieków XIII-XIV. W ciągu dnia organizowane są wycieczki z przewodnikiem, a latem i w wigilię Wszystkich Świętych organizowane są także nocne wycieczki inscenizowane. W Maladze można znaleźć cmentarz angielski lub San Jorge, najstarszy cmentarz protestancki w Hiszpanii. Powstał w 1831 roku, a oprócz egzotycznych gatunków roślin w jego ogrodzie można odkryć pomniki grobowe i grobowce inspirowane stylem klasycznym, neogotyckim i modernistycznym.