Stolica prowincji z największą liczbą obszarów chronionych, zamków i twierdz w Hiszpanii otoczona jest gajami oliwnymi.
Jej początki jako centrum arabskich karawan, jej twierdza odgrywająca ważną rolę na granicy kastylijsko-muzułmańskiej podczas Rekonkwisty i jej teraźniejsze zaangażowanie w produkcję oliwy (stąd nazywana jest „Światową stolicą oliwy z oliwek”) sprawiają, że jest to miejsce, które trzeba odwiedzić.
Najstarsza część Jaén jest zdominowana przez arabską twierdzę, która wznosi się na wzgórzu Santa Catalina. Stad można cieszyć się najlepszym widokiem na miasto i na dolinę rzeki Gwadalkiwir. Zamek Santa Catalina mieści w sobie interesujące Centrum Interpretacji jego historii, a położony obok fortyfikacji hotel Parador de Turismo jest jedną z najlepszych opcji noclegu podczas naszej wizyty.U jego stóp rozciąga się widok na najstarsze dzielnice tego andaluzyjskiego miasta, położone wokół kościołów Magdalena, San Juan i San Ildefonso. Ale głównym punktem starówki w Jaén jest katedra Santa Iglesia Catedral. To monumentalna budowla renesansowa z XVI wieku, która kontrastuje z otaczającymi ją białymi budynkami. Jej kapitularz, główna kaplica, chór i zakrystia są dobrymi przykładami sztuki z tej epoki.
Oliwa z oliwek
Otaczające katedrę ulice to najlepsze miejsca do poznawania lokalnej gastronomii. Oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia, którą można nabyć w trzech tłoczniach, towarzyszy na różne sposoby kuchni z Jaén. Sałatka pipirrana (z papryką, pomidorami i czosnkiem), smażone bakłażany z miodem, ślimaki w bulionie oraz bób z Jaén z jajkami to przystawki. Na drugie danie poleca się koźlę al ajo (przyprawiane czosnkiem), potrawkę z dorsza, schab wieprzowy w przyprawach lub dziczyznę. Aby zakończyć degustację, zostało nam tylko spróbowanie słodkich ciast z orzechami lub tocino de cielo (mus sporządzany wyłącznie z żółtek jaj i cukru) z figami lub jakiegokolwiek innego z wybornych deserów, jakie można nabyć w zakonach w mieście.Kontynuujemy naszą wycieczkę, zbliżając się do architektury świeckiej Jaén. Znajdziemy tutaj takie perły jak Pałac San Francisco – dziś budynek Rady Prowincji – lub pałac Villadompardo. Fasady w stylu plateresco, renesansowe schody z kolumnami to popularne cechy tego typu budowli. Arabskie łaźnie, uznawane za zabytek rangi narodowej, mają okna dachowe w kształcie gwiazdek, łuki podkowiaste i delikatne głowice kolumn. Dodatkowo Centrum Kulturowe Łaźni Arabskich, w którym znajduje się Muzeum Sztuki i Zwyczajów Powszechnych oraz Międzynarodowe Muzeum Prymitywizmu, oferuje różnorodne programy wystaw, koncertów i konferencji.Place San Francisco, La Constitución i Las Batallas to główne place nowocześniejszej części miasta. Szerokie aleje prowadzą nas do Parque de la Victoria oraz do Muzeum Jaén, którego wnętrza przechowują jedną z najważniejszych kolekcji sztuki iberyjskiej w Hiszpanii. Dodatkowo można tam zobaczyć przedmioty pochodzenia romańskiego i arabskiego oraz dzieła malarskie z trzech ostatnich wieków.
Szlaki prowincji
Wartość kulturalna i krajobrazowa Jaén sprawia, że prowincja ta oferuje nam zróżnicowane wycieczki. Szlak Renesansowy przybliża nam miasta Úbeda i Baeza w regionie La Loma. Oba te miasta zostały ogłoszone miejscami historyczno-artystycznymi ze względu na obszerne, renesansowe dziedzictwo, które oferują.Inna trasa poprowadzi nas do obszarów chronionego krajobrazu Jaén. W Cazorla, Segura y las Villas w otoczeniu lasów i skał rodzi się rzeka Guadalquivir. Miasta Hornos de Segura oraz Segura de la Sierra mogą pochwalić się interesującym dziedzictwem architektonicznym. W obszarze chronionego krajobrazu Sierra de Andújar śródziemnomorskie lasy rozciągają się między miastami takimi jak Andújar. Na południu prowincji znajduje się obszar chronionego krajobrazu Sierra Mágina, gdzie między gajami oliwnymi znajdziemy miasteczka takie jak Bedmar, Cambil lub Huelma. A czwarty obszar chronionego krajobrazu to Despeñaperros, naturalna granica między Wspólnotami Autonomicznymi Kastylia-La Mancha i Andaluzją.Na południe od stolicy prowincji znajdują się miasta, przez które przechodzi Szlak Kalifatu. Szlak ten łączy Kordobę i Grenadę i w tej prowincji przechodzi przez miasta takie jak Alcaudete, Martos i Alcalá la Real. Zamki pochodzenia arabskiego, świątynie gotyckie i w stylu mudejar oraz renesansowe pałace to interesujące elementy tej wycieczki. Wszystkie one otoczone są górami i gajami oliwnymi.Pozostaje nam tylko zwiedzić północ prowincji, miasta Baños de la Encina, Linares i Vilches. Powszechna architektura łączy się tu z perłami sztuki renesansowej i barokowej, tak powszechnej w Andaluzji.
